ตามปกติคนเรามีปัญญาอยู่ในตัว แต่ใช้ปัญญาไปในทางโลกเสียส่วนใหญ่ จึงได้ถูกตัณหา คือ ความอยาก ชักลากเอาปัญญาไปครอบครอง… ปัญญาจึงกลายเป็นลูกมือให้แก่กิเลสตัณหาไป ปัญญาของเรา เมื่อถูกกิเลสตัณหาลักพาไปได้แล้ว ก็จะกลายเป็น ความคิดเพื่อเสริมการทำงาน ให้แก่กิเลสตัณหาได้เป็นอย่างดี ถ้าเป็นฝ่ายธรรม เรียกว่า ปัญญา ถ้าเป็นฝ่ายกิเลสตัณหา เรียกว่า ความคิดปรุงแต่งไปตามสังขาร เหมือนกับปากกาด้ามเดียว ถ้าเขียนไปทางคดีโลก ก็เป็นเรื่องของทางโลกไป ถ้าเขียนในทางธรรม ก็เป็นเรื่องของธรรม คิดเรื่องถูกใจก็เป็น สัมมาทิฏฐิ ความเห็นถูก คิดในเรื่องผิด ใจก็เกิดความเห็นผิด คิดเรื่องชั่ว ใจก็พลอยเห็นชั่วไปด้วย คิดเรื่องดีหรือไม่ดี ขึ้นอยู่กับเรานำเอาเรื่องมาคิด คิดในเรื่องอะไร ใจก็จะค่อยตามความคิดนั้นๆ
พระอาจารย์ทูล ขิปฺปปญฺโญ