พระธรรม คือ สิ่งที่ถูกเห็น
พระสงฆ์ คือ ผู้ที่เห็นธรรมตามมา
พระพุทธเจ้า คือ ผู้ที่เคยเห็นธรรมมาก่อนแล้ว
การที่จะเข้าใจ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ นั้น บุคคลนั้นจะต้องเข้าถึงธรรมก่อน ถึงจะรู้ว่า
พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์คือใคร และผู้นั้นย่อมมีที่พึ่งอันเกษม ถ้ายังไม่เข้าถึงธรรม
ความจริงจากธรรมนั้นจะขึ้นอยู่กับสมมุติ และบัญญัติของโลกอยู่เสมอ ดังนั้น
เราเป็นชาวพุทธสมควรอย่างยิ่งที่จะรู้ความจริง อันนี้คือ “ดวงตาเห็นธรรม”
ดวงตา ไม่ได้หมายถึงตาเนื้อที่เรามองเห็นสิ่งต่างๆ หรือ ตาในที่เห็นจาก ธาตุรู้ในใจ
เห็นธรรม คือ สิ่งที่ปรากฎซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับดวงตาที่กล่าวมาแล้วในเบื้องต้น
ซึ่งผู้ปฏิบัติพึงเห็นได้ด้วยตนเอง บอกให้ผู้อื่นไม่ได้แต่เรียกให้ผู้อื่น เข้ามาดูได้ด้วยการปฏิบัติ
สิ่งกีดขวางไม่ให้เห็นธรรม คือ จิตปรุงแต่ง เพราะปถุชนทั่วๆไปย่อม ยึดถือในสภาวะปรุงแต่ง
ที่เกิดขึ้นจากการกระทบ ทางตา จมูก ลิ้น กาย ใจ ว่าเป็นสิ่งที่มีตัวตน แล้วนำความรู้สึกเหล่านี้มาปรุงซ้ำเก่า
ซ้ำใหม่ วนไป วนมา ไม่รู้จบสิ้น ซึ่งภาวะเหล่านี้แหละจะเป็นเครื่องกั้นบังไม่ให้เห็นธรรม ดังนั้น
เราควรศึกษาเรื่องจิตก่อนว่า คือ อะไร และจะทำให้มัน “หลุดพ้น” จากสภาวะปรุงแต่งได้อย่างไร